Oczekiwania kontra rzeczywistość - czyli jak wyglądałaby sytuacja Korony według statystki xG?
Korona Kielce zajmuje przedostanie miejsce w PKO Ekstraklasie na półmetku rozgrywek. Jednak, jak wyglądałby dorobek punktowy, gdyby o wyniku spotkań decydowały wyliczenia statystyk oczekiwanych bramek (xG - expected goals)?
Zacznijmy od tego czym jest xG - expected goals. To dość nowatorki sposób przedstawienia boiskowych wydarzeń za pomocą liczb. Statystka oczekiwanych bramek (w języku ang. - expected goals) wyraża prawdopodobieństwo na zdobycie bramki w danej sytuacji, gdzie wartość 1 to stuprocentowa szansa na gola (na dziesięć strzałów pada dziesięć goli).
Wartości z poszczególnych okazji strzeleckich sumują się w przekroju całego meczu, dając po końcowym gwizdku możliwość zestawienia wykreowanych sytuacji do rzeczywistego dorobku bramkowego.
Prześledziliśmy wszystkie mecze Korony Kielce w rundzie jesiennej PKO Ekstraklasy, aby zestawić faktyczny licznik zdobytych, jak i straconych bramek oraz punktów, do wyliczeń opracowanego algorytmu.
Na potrzeby oszacowania możliwych wyników danych spotkań, przyjmujemy zaokrąglenie w dół do wartości 0,5 oraz w górę od 0,51.
1. kolejka 16.07.2022: Korona Kielce - Legia Warszawa 1:1
W pojedynku pierwszej kolejki Korona Kielce mierzyła się z faworyzowana Legią Warszawa. O wyniku spotkania (1:1) zadecydowała bramka wyrównująca Jakuba Łukowskiego z 82. minuty gry.
Jeśli chodzi o statystkę strzałów, obie ekipy uderzały na bramkę 9-krotnie. Korona atakowała jednak z mniej klarownych okazji. Według klasyfikacji xG odnotowała rezultat 0,38, a Legia 0,53.
Werdykt: Wynik według xG: 0:1 - 0 punktów
2. kolejka 23.07.2022: Cracovia - Korona Kielce 0:2
W Krakowie zmierzyły się ekipy z dwóch różnych klas. Gospodarze zdominowali żółto-czerwonych, którzy zagrali jeden z najgorszych meczów w sezonie, nie oddając choćby jednego celnego strzału.
Odsetek oczekiwanych bramek kielczan wyniósł zaledwie 0,21, z kolei Pasów 0,98.
Werdykt: Wynik według xG: 1:0 - 0 punktów
3. kolejka 01.08.2022 Korona Kielce - Śląsk Wrocław 3:1
Po blamażu w Małopolsce Korona zagrała bardzo dobre zawody na własnym boisku ze Śląskiem Wrocław. Podopieczni Leszka Ojrzyńskiego byli tego dnia do bólu skuteczni, a bramki jakie zdobyli były wynikiem indywidualnego kunsztu Bartosza Śpiączki i Jakuba Łukowskiego.
Pomimo 3 zainkasowanych trafień, xG Koroniarzy nie przekroczył nawet 0,5, wyniósł bowiem 0,47. Jeśli chodzi o wrocławian, było to 0,21.
Werdykt: Wynik według xG: 0:0 - 1 punkt
4. kolejka 06.08.2022 Lechia Gdańsk - Korona Kielce 0:1
Kielczanie na Pomorzy poszli za ciosem. Goście zwyciężyli 1:0, stworzyli więcej klarownych okazji (1,22), ale według statystyk z całkiem dużym prawdopodobieństwem można było oczekiwać gola dla miejscowych (0,65).
Werdykt: Wynik według xG: 1:1 - 1 punkt
5. kolejka 15.08.2022 Korona Kielce - Warta Poznań 0:1
Jedno z najbardziej pechowych spotkań w rundzie jesiennej dla Korony Kielce. Żółto-czerwoni byli tego dnia nieźle dysponowani, ale potencjał na zwycięstwo, czy choćby punkt, zabił jeszcze w pierwszej połowie czerwoną kartką Sasa Balić.
Według zestawienia xG oraz naszego klucza bardzo prawdopodobnym wynikiem był ten w stosunku 1:2, dzięki współczynnikowi 0,65 kielczan oraz 1,79 poznaniaków.
Werdykt: Wynik według xG: 1:2 - 0 punktów
6. kolejka 20.08.2022 Wisła Płock - Korona Kielce 1:2
Korona przyjechała w 6. kolejce ekstraklasy na teren lidera. Wisła Płock zachwycała, ale z żółto-czerwonymi powinna co najwyżej zremisować.
Gracze Leszka Ojrzyńskiego stworzyli gro obiecujących okazji wycenionych na kwotę 1,60, z kolei płocczanie wykręcili wynik ponad przewidywany stan, notując 1,57.
Werdykt: Wynik według xG: 2:2 - 1 punkt
7. kolejka 27.08.2022 Radomiak Radom - Korona Kielce 0:2
Prawdopodobnie najbardziej wyrachowany, pragmatyczny i najlepszy taktycznie mecz kielczan do tej pory.
Żółto-czerwoni wyłączyli wszelkie atuty gospodarzy, a sami byli niezwykle konkretni pod bramką radomian. Sytuacja szacowane na 0,59 w klasyfikacji xG przyniosły 2 trafienia. Z kolei gospodarze odnotowali gorszy wynik (0,43), poniżej przyjętej przez nas linii, dlatego zdobycz punktowa pokryła się w tym przypadku z rzeczywistym rozstrzygnięciem.
Werdykt: Wynik według xG: 0:1 - 3 punkty
8. kolejka 04.09.2022 Korona Kielce - Pogoń Szczecin 1:2
Kolejne ze spotkań, po którym w Kielcach, w przeciwieństwie do punktów, pozostał duży niedosyt.
Dobrze oddaje to omawiana klasyfikacja. Złocisto-krwiści wykreowali okazje ocenione przez statystkę oczekiwanych goli na 0,61. Za to Pogoni udało się trafić podwoić dorobek, w stosunku to tego na co wskazuje dany współczynnik (1,05).
Werdykt: Wynik według xG: 1:1 - 1 punkt
9. kolejka 11.09.2022 Miedź Legnica - Korona Kielce 2:2
Punkty, który według matematyki, zabrały Koronie boiskowe realia, oddały w następnym tygodniu podczas pojedynku w Legnicy.
Tam kielczanie stworzyli mniej klarownych okazji to zdobycia goli. Współczynnik expected goals wyniósł w przypadku przyjezdnych - 0,68, z kolei legniczan - 1,71.
Werdykt: Wynik według xG: 2:1 - 0 punktów
10. kolejka 18.09.2022 Korona Kielce - Górnik Zabrze 1:2
Rywalizacja z drugiej połowy września miała stuprocentowe pokrycie oczekiwań do rzeczywistości.
Zgadzał się nie tylko zwycięzca, ale również oczekiwany wynik (Korona - 0,82; Górnik 1,61)
Werdykt: Wynik według xG: 1:2 - 0 punktów
11. kolejka 02.10.2022 Jagiellonia Białystok - Korona Kielce 4:1
Mecz w Białymstoku był najbardziej interesującym pod względem wykreowanych szans z udziałem Korony Kielce.
Współczynnik oczekiwanych trafień gospodarzy wyniósł 3,63 gola, z kolei gości 2,08.
Werdykt: Wynik według xG: 4:2 - 0 punktów
12. kolejka 09.10.2022 Zagłębie Lubin - Korona Kielce 1:1
Podobnie jak przed dwoma kolejkami, zawodnicy Zagłębia i Korony zagrali dla uwiarygodnienia statystyk oczekiwanych goli.
Lubianie wykreowali liczbę sytuacji, która w sumie dała im jedną bramkę (1,0). Złocisto-krwiści byli nieznacznie gorsi, bowiem odnotowali tu liczbę 0,93.
Werdykt: Wynik według xG: 1:1 - 1 punkt
13. kolejka 14.10.2022 Korona Kielce - Stal Mielec 0:2
"13" okazał się pechowa dla kielczan. Piłka nie chciała wpaść tego dnia do siatki. Żółto-czerwoni marnowali stuprocentowe okazje, nie trafiając w światło bramki, lub obijając naprzemiennie nogi rywali lub aluminiowe obramowanie.
Zaawansowany algorytm wyliczył realne szanse na trafienia miejscowych w wysokości 2,03 gola, z kolei przyjezdnych na 1,29.
Werdykt: Wynik według xG: 2:1 - 3 punkty
14. kolejka 22.10.2022 Raków Częstochowa - Korona Kielce 1:0
Korona jechała do jaskini lwa. Kielczanie schowali się więc za podwójną gardą i przyjmowali na własnej połowie lidera rozgrywek.
To generowało kolejne szanse dla częstochowian, jednak pomimo kolosalnej przewagi ich współczynnik oczekiwanych bramek wyniósł 1,72. Należy nadmienić, że w tej wielkości uwzględniono rzut karny, który przesądził o losach pojedynku, a zgodnie przyjętą regułą "jedenastka" to 0,79 gola.
Kielczanie wykreowali szanse na poziomie 0,39 bramki.
Werdykt: Wynik według xG: 2:0 - 0 punktów
15. kolejka 29.10.2022 Korona Kielce - Piast Gliwice 1:1
Niezwykle wyrównane spotkanie w przekroju pełnych 90 minut (pierwsza połowa ze wskazaniem na kielczan, druga pod dyktando gliwiczan) i jego rezultat znalazły pokrycie w liczbach.
Statystyka xG wyniosła kolejno 0,70 gola oraz 0,88.
Werdykt: Wynik według xG: 1:1 - 1 punkt
16. kolejka 06.11.2022 Lech Poznań - Korona Kielce 3:2
Zgodność uzyskano również w przypadku przedostatniego meczu rundy jesiennej.
Lech Poznań w zwycięskim dla siebie pojedynku zapracował na prawdopodobieństwo zdobycia 2,62 gola, natomiast Koroniarze na 2,13.
Losy obu rezultatów ważyły się do ostatnich chwil. Suma współczynników poszczególnych okazji gości mogła zdecydowanie wzrosnąć, gdyby sędzia opisywanego starcia podyktował trzeci rzut karny w meczu, po faulu na Adamie Dei.
Werdykt: Wynik według xG: 3:2 - 0 punktów
17. kolejka 12.11.2022 Korona Kielce - Widzew Łódź 0:1
Kielczanie nie zapracowali na poprawę nastrojów przed zimową przerwą. 12 listopada, na zamknięcie roku kalendarzowego, przegrali z Widzewem Łódź 0:1.
Rewelacja tego sezonu PKO Ekstraklasy zagrała "swoje" przy Ściegiennego. Łodzianie wygrali zasłużenie, po bramce z doliczonego czasu gry, jednak równie dobrze mogli zakończyć tę potyczkę z pustymi rękoma.
Na ich szczęście, a nieszczęście gospodarzy, rzutu karnego na początku drugiej części zawodów nie wykorzystał Bartosz Śpiączka. Swoją świetną okazję miał również Evegniy Szykawka.
Bilans oczekiwanych goli przemawiał natomiast ciągle za piłkarzami Janusza Niedźwiedzia (1,07 do 2,37).
Werdykt: Wynik według xG: 1:2 - 0 punktów
Podsumowując otrzymane dane, Korona Kielce punktowałaby nieco gorzej, gdyby brać pod uwagę statystkę oczekiwanych bramek (xG). Żółto-czerwoni na podstawie oszacowanych wyników powinni zebrać 12 punktów, czyli o "oczko" mniej niż miało to miejsce do tej pory.
Największa niezgodność dotyczyła spośród rozegranych meczów dotyczyła starcia ze Śląskiem Wrocław. Żółto-czerwoni wygrali przekonująco 3:1, choć w rubryce xG wykreowali okazje na 0,47 bramki.
W znacznym stopniu, wyliczenia matematyczne pokryły się z kolei w przypadku pojedynków z Górnikiem Zabrze, Zagłębiem Lubin, Piastem Gliwice oraz Lechem Poznań.
4 pokryte scenariusze z 17 rozegranych kolejek pokazują jednak, że statystyka expected goals, to jedynie nowatorskie spojrzenie na świat piłkarskich statystyk. To ocena stricte analityczna, często nie mająca przełożenia na zielona murawę i nieprzewidywalność futbolu. Dzięki czemu, ten zachowuje swój niepowtarzalny urok.
fot. Grzegorz Ksel
źródło: ekstrastats, https://footystats.org/pl/